Hà Tĩnh nâng cao hiệu quả bảo tồn rừng nhờ Dự án VFBC

Giai đoạn 2021–2025, Hà Tĩnh đã triển khai Dự án “Quản lý rừng bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học” (VFBC) tại Vườn Quốc gia Vũ Quang, với sự tài trợ của USAID và sự phối hợp thực hiện của WWF. Dự án đã mang lại hiệu quả nổi bật trong bảo vệ rừng, giảm phát thải khí nhà kính, bảo tồn loài quý hiếm và phát triển sinh kế bền vững cho cộng đồng vùng đệm.

“57.029 ha rừng đặc dụng tại Vườn Quốc gia Vũ Quang được quản lý và bảo vệ tốt hơn, góp phần giảm phát thải khí nhà kính và duy trì đa dạng sinh học quý giá.”

Với nguồn tài trợ từ dự án, Vườn Quốc gia Vũ Quang đã triển khai nhiều hoạt động nổi bật:

* T ập huấn nâng cao năng lực và đánh giá: Giai đoạn 2021 – 2025: đã tổ chức triển khai tập huấn nâng cao năng lực trong công tác bảo tồn; ứng dụng Khoa học & công nghệ và đánh giá 20 đợt với tổng số cán bộ VQG Vũ Quang được tham gia là 403 (lượt).

* G iám sát đa dạng sinh học bằng bẫy ảnh (Camera trap) : Hoạt động giám sát đa dạng sinh học trên toàn bộ diện tích tại VQG Vũ Quang thông qua bẫy ảnh triển khai 02 đợt (đợt 1 năm 2023; đợt 2 năm 2024) với tổng số 180 lượt điểm đặt (170 điểm ghi hình ảnh; 10 điểm quay video): Các dữ liệu thu thập được là minh chứng cho thấy tại Vườn Quốc gia Vũ Quang có giá trị đa dạng sinh học rất cao với nhiều loài có giá trị cho công tác bảo tồn đang đứng bên bờ vực tuyệt chủng.

T ổ tuần tra bảo vệ rừng và tháo gỡ bẫy dựa và cộng đồng (Tổ CPT) : Tổ CPT được thành lập và vận hành nhằm tăng cường cho công tác bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học tại VQG Vũ Quang, với mục tiêu thường xuyên tuần tra rừng, tháo gỡ bẫy tại các khu vực rừng có giá trị bảo tồn cao với mật độ 13 ngày/tháng với 02 tổ (Mỗi tổ có 05 thành viên gồm: 01 cán bộ kiểm lâm Vườn và 04 cộng đồng dân cư vùng đệm). Năm 2023 và năm 2024 đã tổ chức tuần tra 36/49 tiểu khu với: 42 đợt tuần tra; 387 ngày; 3.311 km; Tháo gỡ 1.543 bẫy các loại; phá hủy 26 lán bất hợp pháp; Giải cứu 02 cá thể động vật mắc bẫy.

* Nghiên cứu bảo tồn loài nguy cấp: Đối với loài Vượn đen má trắng: đã xác định được tại Vườn Quốc gia Vũ Quang có 27 đàn Vượn đen má trắng nằm trong diện tích 14 tiểu khu, nhiều đàn sinh sống ở độ cao 1.400–1.723 m. Sử dụng tri thức sinh thái bản địa để xác định hiện trạng quần thể thỏ vằn Trường Sơn.

* Phát triển hạ tầng bảo tồn và nghiên cứu khoa học: Hoàn thành quy hoạch chi tiết Vườn Thực vật Vũ Quang, phục vụ bảo tồn thực vật bản địa và phát triển du lịch sinh thái; Thiết kế Trung tâm diễn giải môi trường với nội dung trưng bày, đồ họa và dự toán kỹ thuật; Trang cấp thiết bị hiện đại cho trạm kiểm lâm: camera trap, GPS, xe máy, pin năng lượng mặt trời, máy lọc nước…

“Dự án VFBC không chỉ bảo vệ rừng, mà còn tạo sinh kế, nâng cao nhận thức cộng đồng và hiện đại hóa công tác quản lý rừng.”

Việc triển khai Dự án Quản lý rừng bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học (VFBC) giai đoạn 2021–2025 tại Vườn Quốc gia Vũ Quang đã mang lại nhiều kết quả thiết thực. Hơn 57.000 ha rừng được quản lý, bảo vệ tốt hơn, góp phần tích cực vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, tăng khả năng hấp thụ các-bon, bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái rừng có giá trị đa dạng sinh học cao tại Hà Tĩnh; Các loài động vật hoang dã đặc biệt các loài nguy cấp quý hiếm tại khu vực được giám sát và bảo vệ tốt hơn. Bên cạnh đó, Dự án không chỉ nâng cao nhận thức cộng đồng, tạo sinh kế bền vững cho người dân vùng đệm, mà còn thúc đẩy sự phối hợp giữa các cơ quan trong công tác bảo vệ rừng. Đặc biệt, việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến như SMART, bẫy ảnh và thiết bị bay không người lái đã hiện đại hóa công tác giám sát và bảo tồn đa dạng sinh học. Có thể nói Dự án “Quản lý rừng bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học” (VFBC) đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn rừng tại Vườn Quốc gia Vũ Quang nói riêng và Hà Tĩnh nói chung.

Nguyễn Giang – Phòng KHTC